Author: danusorn

วรรณกรรมท้องถิ่นภาคเหนือ เป็นอีกหนึ่งวรรณกรรมที่มีการถ่ายทอดมาอย่างยาวนาน ตั้งแต่สมัยพญาเม็งราย ก่อนยุครัตนโกสินทร์เสียอีก มีการค้นพบวรรณกรรมอันทรงคุณค่า จนมีการถ่ายทอดมาถึงยุคปัจจุบัน โดยวรรณกรรมท้องถิ่นภาคนี้ มีการบันทึกเรื่องราวในอดีตของคนท้องถิ่น ซึ่งมีประเภทของวรรณกรรม 2 ประเภท คือ… การถ่ายทอดด้วยปากเปล่าเป็นการบอกเล่าหรือการขับร้อง การเขียนเป็นลายลักษณ์อักษร ได้แก่ คำกลอนบันทึกทางประวัติศาสตร์ นิทานหรือตำราความรู้ต่างๆ โดยใช้ภาษาท้องถิ่นในการจดบันทึก มีรูปแบบการประพันธ์ด้วยภาษาท้องถิ่นที่สวยงาม สำหรับทางภาคเหนือนิยมใช้บทร้อยกรอง ในการเรียงร้อยถ้อยคำที่สอดคล้อง และอิงสำเนียงภาษาท้องถิ่น เพื่อให้สามารถออกเสียงเป็นทำนองอย่างไพเราะ ซึ่งเป็นรูปแบบคำประพันธ์ในการแต่งวรรณกรรมที่เป็นเอกลักษณ์แตกต่างจากวรรณกรรมท้องถิ่นในภาคอื่น โดยส่วนใหญ่เนื้อหาของวรรณกรรมทางภาคเหนือ จะคล้ายคลึงกับวรรณกรรมของทางภาคอีสาน คือ มุ่งเน้นเรื่องราวทางศาสนา โดยนิทานที่ได้รับความนิยมในการมาใช้ประพันธ์วรรณกรรมนั้นก็คือนิทานชาดกและวรรณกรรมคำสอน ส่วนใหญ่เนื้อหาจะมุ่งสอนจริยธรรมให้กับสังคม Continue Reading

มรดกทางวัฒนธรรมของภาคอีสานโดยเฉพาะ วรรณกรรมท้องถิ่นภาคอีสาน เป็นงานเขียนที่สะท้อนความเป็นอยู่สภาพสังคมในอดีตที่ผ่านมา โดยวรรณกรรมส่วนใหญ่ของทางภาคอีสานจะเน้นไปในเรื่องเกี่ยวกับศาสนารวมถึงความเชื่อ ซึ่งภูมิภาคแห่งนี้ประชาชนมักจะมีความเชื่อมั่นในสิ่งศักดิ์สิทธิ์และพระพุทธศาสนา จึงทำให้มีการถ่ายทอดมาสู่วรรณกรรมท้องถิ่นภาคอีสาน สำหรับในส่วนของวรรณกรรมนั้นเนื่องจากภาษาท้องถิ่นถูกแบ่งได้ 3 กลุ่มใหญ่ คือ กลุ่มวัฒนธรรมไทย-ลาว กลุ่มวัฒนธรรมเขมร-ส่วย (กูย) กลุ่มวัฒนธรรมไทยโคราช หรือไทยเบิ้ง หากทางเราเดินทางไปพื้นที่ภาคอีสานจะได้สัมผัสสำเนียงการพูดภาษาอีสานที่แตกต่างกัน ทำให้วรรณกรรมท้องถิ่นในแต่ละพื้นที่ของภาคอีสานมีความแตกต่างกันออกไป หากเราค้นคว้าลงลึกไปอีกจะพบว่าในอดีตที่ผ่านมาอาณาจักรล้านช้างและอาณาจักรล้านนาทางเชียงใหม่ในสมัยราชวงศ์มังรายมีความสัมพันธ์กันแล้วจะมีการติดต่อปฏิสัมพันธ์ที่ดีระหว่างสองดินแดนโดยเป็นช่วงที่วรรณกรรมพุทธศาสนาของทางล้านนามีความเจริญรุ่งเรืองเป็นอย่างมากจนทำให้วรรณกรรมได้ถูกนำไปแพร่ในอาณาจักรล้านช้างซึ่งคือบริเวณพื้นที่ดินแดนทางภาคอีสานในปัจจุบัน ทำให้เราพบว่าวรรณกรรมทางภาคอีสานจำนวนมากมีเนื้อหาที่คล้ายกันกับวรรณกรรมทางภาคเหนือรวมทั้งตัวอักษรการที่คล้ายคลึงกัน   ลักษณะความโดดเด่นของ วรรณกรรมท้องถิ่นภาคอีสาน ในส่วนใหญ่วรรณกรรมท้องถิ่นภาคอีสานจะมีการมุ่งเน้นประพันธ์ขึ้นในเชิงพระพุทธศาสนาจึงทำให้เราได้เห็นวรรณกรรมท้องถิ่นภาคอีสานมีความเกี่ยวพันกับศาสนาพุทธ ซึ่งการแต่งวรรณกรรมของคนทางภาคอีสานนิยมโยงเรื่องราวเกี่ยวข้องกับพระพุทธศาสนา ในบางครั้งมีการหยิบส่วนหนึ่งของนิทานชาดกมาแต่งเป็นนิทานในวรรณกรรมและถูกบันทึกไว้ในใบลาน เก็บไว้อย่างดี รวมทั้งนำไปเขียนจิตรกรรมฝาผนังภายในโบสถ์ จึงทำให้เรามักจะเห็นภาพจิตรกรรมฝาผนังที่เล่าเรื่องวรรณกรรมสำคัญต่างๆที่นักปราชญ์ชาวอีสานได้ทำการแต่งขึ้นมาเพื่อใช้ในการถ่ายทอดและมีเรื่องรวมของคนในพื้นที่ ซึ่งมีเรื่องราวที่แตกต่างๆออกมาจำนวนมากโดยแต่ละเรื่องล้วนแล้วใจมีความเกี่ยวข้องกับพระพุทธศาสนาเป็นส่วนใหญ่   Continue Reading

วรรณกรรม เป็นการบันทึกเรื่องราวโดยถ่ายทอดเป็นลายลักษณ์อักษรโดยแต่ละภูมิภาคจะมีลักษณะการเขียนที่แตกต่างกัน โดยจะสะท้อนถึงสภาพความเป็นอยู่ รวมถึงการใช้ภาษาที่โดดเด่นของแต่ละภูมิภาค แต่ในวันนี้เราจะพามาสัมผัสกับ วรรณกรรมท้องถิ่นภาคกลาง ซึ่งเป็นอีกหนึ่งภูมิภาคที่มีงานเขียนที่โดดเด่นเพราะเราจะสังเกตได้จากวรรณกรรมแต่ละชิ้นงานของทางภาคกลาง จะมีการบ่งบอกถึงความสนุกสนานและความอุดมสมบูรณ์ของอาหารการกินรวมถึงธรรมชาติที่สมบูรณ์   หากเราได้อ่าน วรรณกรรมท้องถิ่นของทางภาคกลาง … จะทำให้เราทราบได้ว่าในยุคหนึ่งความเป็นอยู่ของคนภาคกลางมีความสุข สดใสและสนุกสนาน ถูกถ่ายทอดออกมาอยู่ภายในวรรณกรรม ซึ่งประเภทของวรรณกรรมท้องถิ่นภาคกลางนั้นจะถูกแบ่งออกเป็นประเภทต่างๆ เช่น วรรณกรรมประเภทกลอนสวดที่มีการประพันธ์ด้วยกาพย์ยานี ฉบังและสุรางคนางค์ ในบางครั้งเรียกว่าคำกาพย์ เพราะในบางช่วงเวลาประชาชนจะมีการเข้าวัดทำบุญในวันพระและวันสำคัญทางศาสนาเพื่อถือศีลอุโบสถ เมื่อเสร็จพิธีจะทำการฟังสวด  หรือหนังสือนิทานที่มีการอ่านวรรณกรรมประเภทนิทานที่มีทำนองไพเราะเสนาะหูเพื่อให้ประชาชนได้เพลิดเพลินกับคติธรรม สำหรับวรรณกรรมประเภทกลอนสวดที่มีชื่อเสียงเช่น สังข์ศิลป์ชัย โสนน้อยเรือนงาม   ประเภทบทละครนอก ซึ่งเป็นวรรณกรรมที่มาในการประพันธ์ออกมาเป็นตอนๆเพื่อใช้ในการเล่นละคร โดยการเล่นละครนอกเป็นการแสดงพื้นบ้านที่ได้รับความนิยมในสมัยอยุธยาจนถึงยุครัตนโกสินทร์ตอนต้น Continue Reading

ในสมัยกรุงศรีอยุธยาที่มีอายุยาวนานถึง 417 ปี มีกวีและวรรณกรรมมากมาย ซึ่งควรจะมีมากกว่านี้ แต่เนื่องจากความไม่สงบในดินแดน ทั้งสงครามและการแย่งชิงราชสมบติ โดยมีกษัตริย์ในยุคนั้นถึง 33 พระองค์ และ เปลี่ยนวงศ์กษัตริย์ถึง 4 ครั้ง แต่ก็ยังมี วรรณกรรมสมัยอยุธยา ที่ถูกยกย่องมาเป็นวรรณคดีและยังมีการกล่าวถึงอยู่ในปัจจุบัน โดยการสร้างสรรค์จาก 5 พระองค์ คือ สมเด็จพระรามาธิบดีที่ ๑ สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ สมเด็จพระเจ้าทรงธรรม สมเด็จพระนารายณ์ สมเด็จพระเจ้าบรมโกศ ยุคทองของ วรรณกรรมสมัยอยุธยา เกิดขึ้นในยุคกลางซึ่งมีสมเด็จพระนารายณ์ครองราชสมบติ Continue Reading